Ik onderzoek hoe we woorden en uitdrukkingen opslaan in ons geheugen. Daar zit een heel slim systeem achter. We kunnen binnen een fractie van een seconde een woord uitspreken, zonder eerst lang na te hoeven denken. Eigenlijk is ons brein een soort supercomputer die bliksemsnel de juiste woorden bij elkaar kan zoeken. Ik vind het leuk om experimenten te bedenken die laten zien hoe dat werkt.

Uitdrukkingen vind ik interessant, omdat je iets zegt wat letterlijk helemaal niet past bij de situatie. Je hoeft dus niet aan zee te zijn om te zien waar het schip strandt. Dat iedereen alsnog begrijpt wat je bedoelt, vind ik intrigerend. Ik wil weten hoe dat komt.

Omdat ik uit Duitsland kom, valt me bovendien op hoeveel kennis over de Nederlandse cultuur je nodig hebt om de uitdrukkingen te begrijpen. Het thema water, dat in Nederland veel belangrijker is dan in Duitsland, komt bijvoorbeeld overal terug. Zo kan je maar beter niet in zeven sloten tegelijk lopen, of tussen wal en schip vallen.”

“Ik onderzoek hoe we zinnen verwerken. Om een zin te begrijpen, moeten we veel verschillende soorten informatie combineren. Denk bijvoorbeeld aan uitdrukkingen: hoe (en wanneer) komen we erachter dat de zin iets anders betekent dan wat er letterlijk wordt gezegd? Met behulp van computer simulaties wil ik erachter komen hoe kinderen die vaardigheid leren, zonder dat dit hun ooit duidelijk uitgelegd wordt.”

“Ik vind uitdrukkingen leuk waarvan we meestal niet weten dat het figuurlijk taalgebruik is, omdat de letterlijke betekenis verdwenen is. Nu we met dit project bezig zijn, vraag ik me ineens af waar ‘in de gaten houden’ vandaan komt, of wat ‘aan de slag gaan’ letterlijk betekent.”

“Mijn favoriete uitdrukking is ‘Wie boter op zijn hoofd heeft, moet niet in de zon lopen.’ Het betekent zoiets als ‘Hij heeft dan wel kritiek op een ander, maar op hemzelf is ook wel wat aan te merken.’”

“Taal is en blijft voor mij een fascinerend iets. Het is misschien wel één van de belangrijkste aspecten van het bestaan van de mens. Zonder taal waren we nooit zover gekomen als we nu zijn. Uitdrukkingen zijn voor mij een manier om veel te zeggen met weinig woorden.”

“Mijn favoriete uitdrukking is 'Een garnaal heeft ook een hoofd'. In deze voor mij bizarre uitdrukking zie je zoveel terug van het complexe fenomeen dat taal is. De uitdrukking werd/wordt veel gebruikt op Urk ('een garre et ok een ooft') als reactie op een kind dat zijn zin doordrukt. De invloed van de regio is goed hierin terug te zien.”

“Als student Nederlands ben ik wellicht enigszins bevooroordeeld, maar taal is voor mij een van de belangrijkste eigenschappen van de mens. Het is wat ons onderscheidt van alle andere diersoorten. Het stelt ons in staat om na te denken over de wereld en onszelf. Het stelt ons in staat om die gedachten te communiceren met anderen en bovendien met behulp van het schrift vast te leggen voor toekomstige generaties. Zonder taal zouden we niet beschikken over al onze kennis.”

“Als sterrenkundige kan ik er niet om heen: ‘loop naar de maan’ is mijn favoriete uitdrukking. Uitdrukkingen fascineren mij omdat ze veelal overblijfselen zijn van verdwijnende folklore en volkswijsheden.”

“Mijn favoriete uitdrukking is 'Het leven is een neus, je moet eruit halen wat erin zit.' Dit is geen erkende Nederlandse uitdrukking maar hij stond in de Kidsweek. Mijn zus die juf is gebruikt hem eigenlijk constant en ik vind er ook wel iets van waarheid inzitten.

Sinds dit project ben ik steeds meer op het gebruik van uitdrukkingen aan letten, en het is echt heel erg leuk om te zien waar, op welke manieren en door wie het allemaal gebruikt wordt in het dagelijks leven.”

“Mijn favoriete uitspraak is Shakespeare's: ‘Zo dit al waanzin is, dan is er toch systeem in.’ of een van de vele varianten hiervan.”